اما ماجرا به این سادگی نیست، واحدهای صنعتی ایزوگام از سال 90 با مشکل افزایش قیمت قیر مواجه شدند و پیش پای خود راه حل افزودن ناخالصی به مواد اولیه را دیدند تا بتوانند واحد تولیدی خود را سرپا نگه دارند.
برای پیگیری دقیقتر ماجرا و گفتوگو با کارخانهداران و شاغلین کارخانههای ایزوگام، برای بار دوم به جاده کلات و غوغای دودهای خفهکننده جاده ایزوگام سر زدیم و تعدادی از عابران این جاده پردود و ساکنان آن حوالی گفتوگو کردیم.
سعید حاجتی که همراه خانواده، سوار بر خودروی خود از جاده گذر می کند، به گمان اینکه برای ما مشکلی پیش آمده، متوقف شده و احوال ما را جویا می شود.
وقتی از او درباره سکونت در این منطقه می پرسم، می گوید: به نظر شما میشود اینجا زندگی کرد؟! پشت این کارخانهها روستای آبا و اجدادی ماست اما من نزدیک 10 سال است که از آن فرار کردهام.
حاجتی دل پُری دارد، میگوید که نزدیک به 12 سال است در همین کارخانهها کار میکند اما به دلیل آلودگی هوا، محل زندگیاش را تغییر داده است.
خودروی دیگری هم نزدیک می شود و توقف می کند. از موضوع مصاحبه که مطلعش می کنیم، اطلاعات جدیدی در اختیار ما قرار می دهد.
بابک سپهری مدیر تولید یکی از همین کارخانه های ایزوگام است و مشکلات این کارخانه ها را برای ما برمی شمرد.
اومیگوید: متاسفانه باد، آلایندهها را مستقیما به سمت مسکن مهر میبرد، اما چرا این نکته را در نظر نمیگیرید که کارخانههای ایزوگام بیش از 20 سال است در این منطقه هستند! چرا از مسؤولان مسکن مهر نمیپرسید که برای چه شهرک را کنار کارخانههای بومی منطقه ساختهاند؟
انتخاب میان شغل و نفس کشیدن
این پرسش واقعا مهم است؛ چرا باید شهرکی با این عظمت در نزدیکی واحدهای بیشمار صنعتی از ایزوگام و سیمان گرفته تا کشتارگاههای بزرگ و کارخانههای آسفالت ساخته میشد؟
اما نکته دیگر آن است که حتی پیش از ساخت واحدهای مسکونی مسکن مهر در این منطقه، روستاهایی با قدمت بیش از 30 سال درست پشت این واحدها وجود داشته، اما هرگز کسی به سراغ درددل این روستاییان نرفته است.
شاید هم به این دلیل که شغل تعداد بسیاری از ساکنان بومی منطقه در همین کارخانجات است، نتوانستهاند میان روزی اندک خود و هوای پاک تر، یکی را انتخاب کنند.
قیر گرانتر از ایزوگام
صحبتهای معاون پایش و نظارت اداره کل حفاظت از محیط زیست خراسان رضوی و استنادهایش به انجمن تولیدکنندگان عایقهای رطوبتی استان، با نکتههایی که بابک سپهری، مدیر تولید کارخانه ایزوگام میگفت، تفاوتهایی دارد که به آنها میپردازیم.
سپهری در خصوص مجهز نبودن کارخانهها به سیستم فیلتراسیون میگوید: چنین چیزی صحت ندارد! تمامی واحدهای صنعتی ایزوگام، مجهز به فیلتراسیون هستند، فیلتراسیون عضو لاینفک کارخانهها است، اما بالاخره کارخانه ایزوگام آلایندههایی هم دارد، قرار نیست آلودگیها با فیلتراسیون به صفر برسد.
همچنین وی در خصوص علت اضافه کردن غیرمجاز ضایعات پلاستیکی به قیر پالایشی عنوان میکند: باید بگویم ما مجبور به این کار هستیم! از سال 90 قیمت قیر طبیعی به اندازهای افزایش یافت که برای واحد صنعتی ممکن نیست قیر را به صورت خالص استفاده کند.
این افزایش قیمت، درست همزمان با احداث واحدهای مسکن مهر در منطقه رخ میدهد و سپهری میگوید: تا پیش از آن آلودگی کارخانهها تا این حد نبود و بومیهای منطقه نیز اعتراضی نداشتند.
باید به این نکته توجه داشت که افزودن ضایعات پلاستیکی، یکی از تخلفات زیست محیطی است که میزان تولید مونوکسید کربن را چندین برابر افزایش میدهد.
این مدیرتولید کارخانه ایزوگام تاکید میکند: قیمت قیر خالص برای کارخانههای ایزوگام، گرانتر از درآمد ایزوگام است.
وی ادامه میدهد: کاهش قیمت مواد اولیه، راه حل صحیح این معضل است، سال گذشته قیمت قیر 1200 تومان بود اما امسال دوباره افزایش یافته و به 3هزار تومان رسیده، افزایش قیمت تا 300تومان درهر ماه متداول شده؛ حتی قیمت ماشینآلات قیر نیز از 50 میلیون سل 96 به 70میلیون رسیده است.
سپهری بر این باور است که محیط زیست با فشار آوردن یک سویه به کارخانهداران و نادیده گرفتن مشکلات آنها موجب تعطیلی بسیاری از کارخانهها شده است.
استفاده از پالایشگاه کارخانههای ایزوگام
مدیر تولید کارخانه ایزوگام به راهحل دیگری اشاره میکند و میگوید: ما بارها به سازمان استاندارد مراجعه و از آنها خواهش کردیم که نفت مورد نیاز هر واحد ایزوگامی را با نیازسنجی خودشان در اختیار ما بگذارند تا در پالایشگاههای خودمان قیر را تولید کنیم و این هزینهها را کاهش بدهیم، اما آنها گفتند اگر این کار را بکنید به عنوان قاچاقچی نفت دستگیر میشوید.
براساس گفتههای این مدیر تولید کارخانه ایزوگام کارخانههای ایزوگام، مجهز به پالایشگاه هستند و میتوانند به شکل مستقل، قیر مورد نیاز خود را از نفت خام استخراج کنند اما به دلایلی نامعلوم، سازمان استاندارد جلو این کار را گرفته؛ برای ثبات بخشیدن به قیمت قیر نیز تلاشی انجام نمیشود؛ متاسفانه واحدهای صنعتی و صدها کارگرمشغول به کار در آنها در میان این برزخ رو به نابودی هستند.
سنجش کیفی محصول نهایی
کارمندان کارخانههای ایزوگام در خصوص اقدام سازمان استاندارد برای سنجش کیفیت ایزوگام تولیدی و موشکافی این سازمان برای پی بردن به وجود ضایعات پلاستیکی در محصولات نامرغوب، میگویند: ضایعات پلاستیکی، حکم زباله را ندارند و به راحتی در قیر ذوب و ادغام میشوند؛ در کیفیت نهایی نیز خللی ایجاد نمیکنند.
از نظر آنها، امکان تشخیص وجود ضایعات در ایزوگام نهایی نزدیک به صفر است.
جریمهای سنگینتر از پول
اما اداره کل حفاظت از محیط زیست بر تصمیمات خود و پیگیری تخلفات زیست محیطی واحدهای ایزوگامی از سوی مقام قضایی اصرار دارد؛ معاون پایش و نظارت اداره کل حفاظت از محیط زیست خراسان رضوی میگوید: بنا ندارم مشکل اهالی شهرک مهرگان را پشت گوش بیاندازم؛ ما تا نصب فیلتراسیون بر آخرین واحد صنعتی اقدام میکنیم.
محمد عرفانی از تلاشها برای پایان دادن به آلودگی هوا در منطقه تا مهرماه خبرداد.
وی در پاسخ به اینکه آیا باز هم برخورد دادستانی با جریمههای فانتزی 50 هزار تومانی خواهد بود، بیان میکند: خیر، این بار چون جریمه مربوط به تکرار جرم از سوی واحدایزوگامی است، مسلما از بحث نقدی خارج میشود و ممکن است موضوعیتهای دیگری داشته باشد.
مشهد هوای پاک کم دارد
دراین گزارش به سراغ معاون دادستان مشهد رفتیم، محمد بخشی محبی با تاکید بر این نکته که تعداد روزهای هوای پاک مشهد نسبت به سایر نقاط کشور بسیار کم است، میگوید: این مسئله مایه تاسف است؛ مکاتبه ما و اداره حفاظت از محیط زیست خراسان رضوی با آگاهی انجمن تولیدکنندگان عایق رطوبتی در خراسان رضوی انجام گرفت و مهلت آنها تا روز اول تیرماه بود اما هنوز مکاتبهای از اداره محیط زیست دریافت نکردهایم.
معاون دادستان مشهد با عنوان اینکه با کارخانجاتی که سیستم فیلتراسیون آنها نشتی داشته باشد نیز مطابق قانون برخورد میشود، میافزاید: مطابق اصل 50 قانون اساسی، هیچ فعالیت اقتصادی نباید به محیط زیست آسیب برساند و ما به محض دریافت نامه محیط زیست، با استناد به اصل 688 قانون مجازات اسلامی، اقدامات لازم را انجام خواهیم داد.
مرتضی نگهبان از اعضای هیئت مدیره انجمن تولیدکنندگان عایقهای رطوبتی خراسان رضوی است، برای بررسی بهتر ماجرا به سراغ او نیز میرویم. وی ضمن تایید تخلف واحدهای ایزوگامی در خصوص ادغام ضایعات پلاستیکی با قیر معدنی، عنوان میکند: در تولید ایزوگام باید صرفا از قیر پالایشگاهی استفاده شود و انجمن ما توانسته این مسئله را به طور کامل کنترل کند.
موفقیت انجمن تولیدکنندگان، در گفتوگوهایی که با کارگران واحدهای ایزوگامی انجام شد، بهای سنگینی داشته. در واقع کارگران میگویند برخی کارخانهها به دلیل ناتوانی در پرداخت هزینههای قیر، تعطیل شدند، برخی هم که وسعشان میرسد هنوز به کارشان ادامه دادهاند اما این هزینهها و سود پایین تولید ایزوگام، به زودی کمر آنها را نیز میشکند.
عضو هیئت مدیره انجمن تولیدکنندگان عایقهای رطوبتی خراسان رضوی در پاسخ به این سوال که سازههای کارخانههای ایزوگام بسیار فرسوده هستند، آیا در این مورد پیگیری انجام شده؟ و اینکه این فرسودگی تا چه میزان بر افزایش آلایندهها تاثیرگذار است، عنوان کرد: فرسودگی هیچ تاثیری در آلودگی هوا ندارد! این دستگاهها نقش تکمیلی را در فرآیندهای تبدیلی کارخانجات ایزوگام دارند؛ البته کارخانهها اکثرا در حال بهروزرسانی هستند.
امیدواریم تا اول مهر 90 درصد کارخانهها فیلتردار شوند
نگهبان بیان میکند: مبارزه با ادغام ضایعات پلاستیکی، با نوسانات قیمتی قیر همزمان شده و در واقع بازار فروش ایزوگام کساد شده است؛ در خصوص فیلتراسیون نیز 30 تا 40 درصد واحدها مجهز شدهاند، 20 درصد آنها نیز از رده خارج شدند، 50 درصد باقیمانده در حال انجام این فرآیند هستند و تا برج 7 تکمیل خواهند شد تا در فصل کار، مشکلی نباشد.
عضو هیئت مدیره انجمن تولیدکنندگان عایقهای رطوبتی استان نسبت به نصب 90 درصدی فیلتراسیون تا مهرماه سال جاری، ابراز امیدواری میکند و میگوید: تا سال 90، هنوز شهرکسازی در نزدیکی واحدهای صنعتی صورت نگرفته بود و از سوی دیگر تنها از قیر طبیعی در فرآیندهای تولید ایزوگام استفاده میشد، آلایندهها نیز اندک بودند.
خطر انقراض صنعت بومی
صحبتهای مدیرتولید یکی از کارخانههای ایزوگام با نظرات انجمن تولیدکنندگان عایقهای رطوبتی خراسان رضوی متفاوت بود، وی از یک سو به فیلتر داشتن تمامی واحدهای صنعتی اشاره داشت و از سوی دیگر مبارزه با ادغام ضایعات پلاستیکی را دلیل تعطیلی بیش از 80 درصد کارخانههای ایزوگام و بیکار شدن صدها کارگر و کارمند میدانست.
مشخص نیست که چرا تعطیل شدن واحدهای ایزوگامی و بیکار شدن کارگران آن برای انجمن تولیدکنندگان عایق استان اهمیت ندارد، یا اگر به این بحران اهمیت میدهند چرا به دنبال حل و فصل مشکلات با مسئولان نبودهاند.
تنها 10 کارخانه باقی مانده
کارگران واحدهای ایزوگامی، دلیل کم شدن آلایندهها در منطقه، طی یکی دو ماه اخیر را تعطیل شدن بسیاری از واحدها که صاحبان ثروتمندی نداشتهاند میدانند؛ احمد پوریوسف که 17 سال است در کارخانه ایزوگام کار میکند، میگوید: در حال حاضر حدود 10 کارخانه که صاحبان ثروتمندی دارند، فعالیت میکنند.
وی ادامه میدهد: همین تعداد هم نمیتوانند زیاد دوام بیاورند، زیرا هزینههای اولیه برای آنها بیشتر از فروش ایزوگام تمام میشود. قیمت قیر هر ماه بالا میرود و ایزوگام مدام ارزانتر میشود، کسی هم نیست تا این حرفها را بشنود.
نفسهای آخر برای صنعتی بومی
هوای پاک در جاده کلات و قرقی به قیمت مرگ صنعت بومی منطقه و بیکار شدن بخش بزرگی از ساکنان حاشیه شهر به دست میآید؛ مگر آنکه مسئولان راه چارهای برای واحدهای صنعتی قائل شوند.
منبع : فارس
انتهای پیام/
نظر شما